سفت شدن عسل، نشانه طبیعی بودن یا تقلبی بودن؟

سفت شدن عسل، پدیده‌ای رایج است که برخی افراد آن را نشانه تقلبی بودن عسل می‌دانند و بعضی دیگر معتقدند که نشانه طبیعی بودن عسل است. اما اگر تعجب نکنید باید بگوییم که هر دو این باورها درست هستند! در این مقاله ما دو نوع سفت شدن عسل را باهم بررسی می کنیم و فرق رس بستن عسل با شکرک زدن عسل را توضیح می دهیم و راهکارهایی برای جلوگیری از رس بستن و رفع این مشکل ارائه می‌دهیم.

فرق شکرک زدن عسل با رس بستن عسل:

سفت شدن عسل یک فرآیند طبیعی است که باعث می‌شود، عسل به مرور زمان از حالت مایع و روان، به حالت سفت و دانه‌دانه تبدیل شود.  این اتفاقی نگران کننده نیست، چون عسل به طور طبیعی و به دلیل قند موجود در آن کریستالیزه می شود. درعسل های طبیعی این دانه‌های ریز شکر نیستند، بلکه بلورهای قند هستند که به طور طبیعی در عسل تشکیل می‌شوند. در مقابل، عسل های تقلبی یا کلا سفت نمی شوند و یا به دلیل داشتن شکر و مواد افزودنی، شکرک می زنند یعنی موقع سفت شدن  بلورهای درشت شکر ایجاد می کنند.

به عبارتی میتوان گفت :

عسل رُس زده در دهان به راحتی آب میشود که نشانه طبیعی بودن عسل است. ولی در عسل شکرک زده دانه های شکر بین دو انگشت یا بر روی زبان احساس می شود و صدایی مانند خردشدن شکر ایجاد میکنند.

رس بستن از پایین ظرف عسل شروع می شود و به مرور همه ظرف را در بر می گیرد ولی شکرک زدن از بالای ظرف آغاز می شود.

بنابراین نه تنها رُس بستن عسل یک فرآیند طبیعی است ، حتی نشانه کیفیت و مرغوبیت عسل نیز هست. تمامی آزمایشات بر روی انواع عسل ها نشان میدهند که عسل رس زده هیچ تفاوتی با عسل مایع از نظر خواص و کیفیت ندارد. اما برعکس رس زدن، فرآیند شکرک زدن عسل نشانه تقلبی بودن عسل است.

دلایل رس بستن ( رس زدن ) عسل:

همه عسل های خالص به مرور زمان رُس می زنند، ولی مدت زمان لازم برای رُس بستن انواع عسل با هم متفاوت است و بستگی به عوامل محیطی مثل رطوبت ، دما، نوع گیاه و ترکیبات عسل دارد.

نوع گل: نوع گیاهی که زنبور از شهد آن برای تولید عسل استفاده می‌کند، در سرعت رس بستن آن نقش دارد.

عسل‌هایی که از گیاهانی با گلوکز بالا مانند آفتابگردان، پنبه و کلزا بدست می‌آیند، سریع‌تر شکرک می‌زنند. عسل‌هایی که از گیاهانی مانند اقاقیا تهیه می‌شوند، گلوکز کمتری دارند و دیرتر شکرک می‌زنند.

دما: نگهداری عسل در یخچال یا محیط سرد، فرآیند رست بستن را تسریع می‌کند. دمای ایده‌آل برای نگهداری عسل، بین 14 تا 20 درجه سانتی‌گراد است.

رطوبت: رطوبت بالا، احتمال رس بستن عسل را افزایش می‌دهد.

آنزیم‌ها: آنزیم‌های موجود در عسل، سرعت رس زدن آن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

ذرات خارجی: وجود ذرات خارجی مانند گرده گل در عسل، می‌تواند به عنوان هسته‌های بلور عمل کند و رس زدن را تسریع کند.

انواع رس بستن عسل:

رس زدن ریز: در این نوع، بلورهای قند بسیار ریز هستند و عسل حالت خامه‌ای پیدا می‌کند.

رس زدن درشت: در این نوع، بلورهای قند درشت هستند و عسل سفت و جامد می‌شود.

چگونه از رس بستن عسل جلوگیری کنیم؟

نگهداری عسل در دمای مناسب: عسل را در دمای بین 14 تا 20 درجه سانتی‌گراد و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.

جلوگیری از رطوبت عسل: درب ظرف عسل را به طور کامل ببندید تا از ورود رطوبت به داخل آن جلوگیری شود.

گرم کردن عسل: اگر عسل رس زده است، می‌توانید آن را به آرامی گرم کنید تا دوباره به حالت مایع تبدیل شود. برای این کار، ظرف عسل را در یک ظرف حاوی آب ولرم قرار دهید و به طور مرتب آن را هم بزنید.

گرم کردن عسل در مایکروفر: گرم کردن عسل در مایکروفر به مدت کوتاه (حدود 10 ثانیه) نیز می‌تواند آن را از حالت سفتی درآورد.

نکته مهم:  از گرم کردن مستقیم عسل روی شعله اجاق گاز خودداری کنید، زیرا این کار  باعث از بین رفتن بعضی از آنزیم ها شده و خواص عسل را از بین می برد.

نتیجه گیری:

در پاسخ به سوال ” آیا شکرک زدن عسل نشانه تقلبی بودن آن است؟” باید گفت: خیر، شکرک زدن هیچ ارتباطی با تقلبی بودن عسل ندارد. شکرک زدن عسل، پدیده‌ای طبیعی است که در اکثر عسل‌های طبیعی رخ می‌دهد و نشانه کیفیت و مرغوبیت عسل است. عسل شکرک زده، هیچ ضرری برای سلامتی ندارد و می‌توان آن را با خیال راحت مصرف کرد. برای جلوگیری از شکرک زدن عسل، می‌توانید آن را در دمای مناسب نگهداری کنید و از ورود رطوبت به داخل آن جلوگیری کنید.